Kerkorgels

 Omschrijving grote orgel (achter/boven) in de kerk.

 

Het Kerkbestuur der R.K. Kerk te Heino (Pastoor H.J.M. Pot) wenscht in zijn Kerk een nieuw orgel te doen plaatsen. Zonder zich tot iets te verbinden, noodigt het ook u uit, een ontwerp te maken en in groote lijnen een schets te geven van de orgelkast.
In het ontwerp zullen desideratie die hier volgen moeten worden opgenomen (het begint circa 1.50 meter boven de vloer).

Deze eerste alinea is teruggevonden uit een oud dossier (1942-1945) en heeft aan de basis gestaan van het huidige orgel achter in onze kerk welke in 1997 gerestaureerd is door Orgelbouwer Pels & Van Leeuwen te Den Bosch.

Aanleiding voor het onderzoeken in 1942 van een “nieuw” orgel, zijn de klachten afkomstig van het mannenkoor. Het toenmalige orgel functioneerde niet meer volgens de toen geldende normen.
Helaas is net niet meer op papier te achterhalen hoe het toenmalige orgel van voor 1946 er uit moet hebben gezien.

Zo werd er in 1943 een offerte gevraagd op advies en onder leiding van pater C. Huigens uit het Bisdom Utrecht.
Zoals uit de stukken blijkt werd er advies en een offerte uitgebracht voor het bestaande orgel a Hfl.9.950,–  In de ogen van het toenmalige kerkbestuur tezamen met Pastoor Pot vonden zij dit te duur. (Het kerkbestuur bestond toen uit: Kapelaan Moethof, secretaris dhr. Kamphof, penningmeester dhr. Baurichter en organist dhr. Heuves.)
Het advies werd bijgesteld en de offerte werd aangepast naar een uiteindelijke investering van Hfl. 9.800,– hetgeen betekende dat het orgel dus werd opgeleverd zonder zwelkast alsmede de 12 te benoemen registers.

Uiteindelijk werd het nieuwe orgel achter in de kerk door orgelbouwer Pels & Van Leeuwen te Den Bosch geleverd in februari 1944 en geïnstalleerd/geïntoneerd in maart 1946. (In de tussenliggende periode heeft het orgel in losse onderdelen ergens op een boerderij in Heino onder stro in kisten opgeslagen gelegen.)
Helaas is het orgel nooit ingewijd geworden door het Bisdom Utrecht.

Nadat door de parochievergadering in november 1996 goedkeuring werd verleend voor restauratie, is de klussenploeg bestaande uit 6 vrijwilligers onder regie van de orgelbouwer begonnen. Na vele uren onderricht, hebben deze mensen het “oude” orgel dus gerestaureerd. Vakmanschap is meesterschap geworden vanaf april 1997.

 

Uitbreiding grote orgel.

In het 2e kwartaal 2008 diende zich een unieke gelegenheid aan om het grote orgel uit te breiden voor de nog openstaande 12 registers. Omdat de Basiliek te Raalte een compleet groot orgel uit Zwolle heeft overgenomen werden vele registers (lees orgelpijpen) van het bestaande orgel overbodig.

Na vele gesprekken met orgelbouwer Kaat & Tijhuis te Kampen werd hen gevraagd een offerte uit te brengen voor de totale invulling van de nog openstaande registers alsmede een zwelkast. Vele adviezen zijn verzameld om te komen tot een maximale invulling met een zo weinig mogelijk aantal registers. Een zgn. fase-plan werd uitgewerkt en voorgesteld vanwege ook de overgang van orgelbouwer Pels & Van Leeuwen te Den Bosch naar een orgelbouwer Kaat & Tijhuis te Kampen.

Na een presentatie van de orgelcommissie kregen zij, na instemming van het Parochiebestuur alsmede de Parochievergadering, goedkeuring voor een gefaseerde aanpak inzake de uitbreiding van uiteindelijk 4 registers  in 2008, zijnde: Hobo 8’ / Fluit 4’/ Terts 1 3/5’ / Trompet 8’.

Tijdens de Kerstvolkszang 2008 is het orgel in deze samenstelling voor het eerst gepresenteerd en bespeeld door onze vaste organist Miranda Temmink. Een instrument met vele mogelijkheden!

 

Dispositie van het grote orgel:

Omvang van de manualen : C-g”’
Omvang van het pedaal : C-f’

 

Ondermanuaal: (nog) geen pijpwerk aanwezig Bourdon 16′ Prestant 8″: (nog) geen pijpwerk aanwezig Salicionaal 8″ Bourdon 8″ Octaaf 4′ Open fluit 4′: geïnstalleerd /geïntoneerd december 2008 Octaaf 2′: (nog) geen pijpwerk aanwezig Mixtuur 3-5 sterk Trompet 8′: geïnstalleerd/ geïntoneerd december 2008 Koppel I+II Koppel I+II 16   Bovenmanuaal: Prestant 8′: (nog) geen pijpwerk aanwezig Viola di Gamba 8′ Vox caelestis 8′: (nog) geen pijpwerk aanwezig Roerfluit 8′ Prestant 4′: (nog) geen pijpwerk aanwezig Fluit 4′ Nasard 2 2/3′ Blokfluit 2′ Terts 1 3/5′: geÏnstalleerd / geÏntoneerd december 2008 Hobo 8′: geÏnstalleerd / geÏntoneerd juni 2008 Koppel II + II 16 Tremolo: (nog) niet geÏnstalleerd  Pedaal: Subbas 16′ Octaafbas 8′ Gedekt 8′: (nog) geen pijpwerk aanwezig  Koraalbas 4′ Bazuin 16′: (nog) geen pijpwerk aanwezig Koppel P + I Koppel P + II   Vaste combinaties: Vrij aut. pedaal PP  P  MF  F  FF  T Vrije combinatie   Vrij auto. Pedaal Subbas 16′ Octaafbas 8′ Gedekt 8′: (nog) niet operationeelKoraalbas 4′ Bazuin 16″: (nog) niet operationeelKoppel P + I Koppel P + II   Zwelkast : (nog) niet aanwezig



 

Koor orgel. (voor in de kerk)

Het nieuwe koor-orgel is gemaakt door de orgelmakers Pels & Van Leeuwen te Den Bosch uit hout, tin, lood en leer volgens eeuwenoude principes. Geïnstalleerd april 1997.

De orgelkast is gemaakt van mahoniehout met handgesneden blinderingen boven de frontpijpen. De frontlabia alsmede het decoratiewerk op de kas en het houtsnijwerk zijn met 14-karaats bladgoud belegd

De windladen en het overige binnenwerk zijn eveneens van mahoniehout gemaakt.

De pijpstokken en de ventielen zijn van ceder waardoor het instrument bestand is tegen invloed van hete-lucht verwarming.

De gecombineerde sleeplade voor de manualen heeft een bijzondere sleepconstructie waarbij een drietal zogenaamde wisselregisters op manueel I als manueel II bespeelbaar is. Hierdoor heeft het instrument in zijn bescheiden afmetingen toch veel registratie mogelijkheden.

De houten pijpen zijn gemaakt van mahoniehout, de metalen pijpen zijn gemaakt van orgelmetaal, een alliage van tin en lood met een tingehalte van 75% voor de frontpijpen, 23% voor de doubletten en 15% voor de fluiten.

Het klankbeeld is warm en draagkrachtig en dankzij de natuurlijke toonvorming geschikt voor begeleiding van zowel koor als volkszang.

Dispositie:

Manueel I, C-9’’’ Manuaal II, C-9’’’
Roerfluit 8’ Bourdon 8’
Speelfluit  4’ =  Speelfluit 4’
Nasard 2 2/3’ = Nasard 2 2/3’
Doublette 2’ =  Doublette 2’
Tremulant
Pedaal, C-9 Koppeltreden
Bourdon 16’ P+I, P+II


Aanvullingen:

– Bourdon 16′ spreekt van C-g’ in de roerfluit

– Bourdon 8′ spreekt van C-g’ in de roerfluit

– Registers aangeduid met “= teken” zijn de wisselregisters